Ποιος δεν έχει ακούσει για τα χιλιάδες πολυβολεία στην Αλβανία, λάβαρα του απομονωτισμού που επιφύλαξε στη χώρα η εποχή του Ενβέρ Χότζα. Κατασκευάστηκαν το 1950 και κατηφόριζαν από τα βουνά μέχρι τις ακτές της Αδριατικής. Από το 1985, θλιβερά τους απομεινάρια, έχασκαν παράλογα, διάσπαρτα στο τοπίο.

Λέγεται πως ο ισχυρός άνδρας της Αλβανίας αντιμετώπιζε το θέμα τόσο σοβαρά, ώστε, πριν να αρχίσει η μαζική κατασκευή των πολυβολείων, ζήτησε από μηχανικό υπεύθυνο του έργου να μπει σε ένα εξ αυτών και κατόπιν ένα τεθωρακισμένο το βομβάρδισε. Το πολυβολείο και ο μηχανικός επέζησαν του τεστ αντοχής και "αδελφάκια" του χτίστηκαν παντού.

Αντιστοιχούσε ένα ανά τέσσερις πολίτες της χώρας. Η σύλληψη ήταν πως προστάτευαν τη φτωχότερη χώρα της Ευρώπης από ξένους εισβολείς. Ο Χότζα πίστευε πως θωράκιζε τους Αλβανούς από μία ενδεχόμενη εισβολή των ΗΠΑ και των δυτικών συμμάχων τους, αλλά και από πιθανές εχθρικές ενέργειες γειτονικών ή και μακρινών κομμουνιστικών χωρών -Γιουγκοσλαβία, Σοβιετική Ένωση, ακόμη και Κίνα- με τις οποίες επίσης είχε σπάσει τους δεσμούς, ρίχνοντας τον τόπο σε μια απίστευτη, για τον αιώνα που πέρασε, απομόνωση και καθυστέρηση. Εκατοντάδες από τα πολυβολεία αυτά "είχαν τον νου τους" και στην Ελλάδα, κατά μήκος των κοινών συνόρων.

Οι βάρβαροι... δεν έφτασαν ποτέ και, αντί να συνεχίσουν να τους περιμένουν, τα πολυβολεία αποφάσισαν να αλλάξουν ρόλο και χρήσεις. Αρχικά μετατράπηκαν σε χώρους αποθήκευσης και στάβλους μπροστά σε σπίτια.

Σε πολλές γωνιές της χώρας μετατρέπονται σε χώρους εστίασης για βιαστικούς ταξιδιώτες, ενώ σε παραθαλάσσιες περιοχές σε μπαρ ή καλύβες που κρύβουν εγκαταστάσεις υγιεινής.

Τουριστική ατραξιόν
"Είναι τόσο γνωστά, που το πιο συνηθισμένο τουριστικό σουβενίρ σήμερα είναι το πολυβολείο μινιατούρα", δήλωσε στο France 24 ο αρχιτέκτονας από τα Τίρανα ʼντενς Μπορόβα.

"Στην κομμουνιστική εποχή οι Αλβανοί αναγκάζονταν να κάνουν πολλές θυσίες. Είχαν λίγα τρόφιμα και παρόλο που η κατάσταση στέγασης δεν ήταν δραματική, έμεναν στο ίδιο μικρό σπίτι, αρκετές γενιές κάθε οικογένειας", προσθέτει.

Τα πολυβολεία, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, κόστισαν διπλάσια από τη γραμμή Μαζινό στη Γαλλία πριν από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. "Αν το σκεφτεί κανείς, τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν γι αυτά, τσιμέντο και σίδερο, θα μπορούσαν να είχαν χτίσει σπίτια, ή τα χρήματα να είχαν δοθεί για τρόφιμα. Ήταν κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Ακούγεται συχνά, για παράδειγμα, ότι πολλές Αλβανίδες έχασαν την αθωότητά τους μέσα σε κάποιο από τα πολυβολεία. Παρόλο που ακούγεται αστείο, είναι λογικό, αν σκεφτεί κανείς ότι οι άνθρωποι δεν είχαν χώρο για οικειότητα στο σπίτι τους, δεδομένου ότι ζούσαν μαζί τρεις γενιές".

Στην αλβανική πρωτεύουσα σήμερα αρκετά πολυβολεία είναι αποθήκες, πάνω από τις οποίες χτίζονται οικοδομές. Ορισμένα ωστόσο δεν γλιτώνουν τον αφανισμό και μάλιστα, ατιμωτικό, σε αντίθεση με το Τείχος του Βερολίνου που όταν έπεσε, κομμάτια του πωλούνταν ως σουβενίρ. Ορισμένοι πολίτες ίσως... "εκδικητικά" σπάνε το τσιμέντο για να πάρουν το σίδηρο και να το πουλήσουν....