Διακεκριμένες προσωπικότητες: «Παναγιώτης Πάνος»

Διακεκριμένες προσωπικότητες από το Ελευθεροχώρι Βορείου Ηπείρου στον τομέα της επιστήμης, των τεχνών, του αθλητισμού, της πολιτικής και της οικονομίας.

Παναγιώτης Πάνος   (1939-2010)
Θρύλος του αλβανικού αθλητισμού, τιμή και δόξα του Ελευθεροχωρίου.

Ο Παναγιώτης Πάνος, τέκνο δυο γονέων από το Ελευθεροχώρι Δελβίνου, στον οποίο ο πρώην Πρόεδρος της Αλβανικής Δημοκρατίας Μπαμίρ Τόπι απένειμε το ανώτατο βραβείο "Nderi i Kombit" (Η τιμή του έθνους). Επίσης το δημαρχιακό συμβούλιο του Δελβίνου, με πρόταση μερικών διακεκριμένων διανοουμένων από το Ελευθεροχώρι και το Κακοδίκι, του έδωσε τον τίτλο «Επίτιμος πολίτης» του Δελβίνου. Ο μάγος της μπάλας, στις 19 Ιανουαρίου 2010, άφησε την τελευταία του πνοή στη Φλόριντα των ΗΠΑ.

Προς τιμήν του μεγάλου αυτού ποδοσφαιριστή, δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα «eleftherohori.gr» το άρθρο αυτό, για την ζωή και το έργο του Παναγιώτη, ελπίζοντας ότι θα ακολουθήσουν κι άλλα άρθρα από τους ελευθεροχωρίτες διανοούμενους, για τους διακεκριμένους μειονοτικούς έλληνες, οι οποίοι έχουν δώσει ή δίνουν την συνεισφορά τους για το καλό του χωριού μας, της Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία και γενικά για την πρόοδο της κοινωνίας.

Παναγιώτης Πάνος - ο μάγος της μπάλας, το ίνδαλμα του αλβανικού ποδοσφαίρου.

Οι γονείς του μεγάλου αυτού ποδοσφαιριστή ήταν από το Ελευθεροχώρι του Δελβίνου. Όπως και πολλές οικογένειες από τα ελληνικά χωριά του Δελβίνου, οι γονείς του Παναγιώτη απομακρύνθηκαν και εγκαταστάθηκαν στο Δυρράχιο για μια πιο καλή ζωή. Εκεί γεννήθηκε, στις 7 Μαρτίου 1939, ο Παναγιώτης Πάνος, αυτός που αποκάλεσαν θαματουργός. Αργότερα η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στα Τίρανα, όπου ο Παναγιώτης, το «ανυπάκουο» παιδί, διακρίνεται ανάμεσα στις παρέες του για τη σβελτάδα και το απαράμιλλο ταλέντο του στο ποδόσφαιρο, παίζοντας με τους συνομηλίκους του στις «αλάνες» των Τιράνων. Ο άνθρωπος που παρότρυνε τον Παναγιώτη για καριέρα στο ποδόσφαιρο ήταν η αδερφή του Καλλιρρόη, δασκάλα γυμναστικής, διακεκριμένη αθλήτρια, σημαιοφόρος στην πρώτη εθνική αλβανική Σπαρτακιάδα του αθλητισμού.

Την καριέρα του ως ποδοσφαιριστής άρχισε ως τερματοφύλακας με την ομάδα των νέων «17 Νοέμβρη» των Τιράνων, αλλά πολύ γρήγορα ο προπονητής τον μετατόπισε στην πρώτη γραμμή της επίθεσης. Το 1957 θα θριαμβεύσει με την ομάδα του με την οποία αναδείχθηκε πρωταθλητής στους νέους, ενώ ο ίδιος ο Παναγιώτης ήταν ο πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος. Εδώ αρχίζει η κανονική καριέρα ως επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, όταν ο προπονητής του Μυσλίμ Άλλα τον έστειλε στην πρώτη ομάδα «17 Νοέμβρη» των Τιράνων, όπου ο Παναγιώτης ήταν μόνο 18 χρονών. Το 1958 η ομάδα «17 Νοέμβρη» έρχεται δεύτερη στο πρωτάθλημα, ενώ ο Παναγιώτης αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος με 13 γκολ.

Το 1960 μετατίθεται στον αθλητικό όμιλο «Παρτιζάν», ώστε να εκπληρώσει την στρατιωτική του θητεία στη ναυτική βάση της Αυλώνας. Εδώ αρχίζει η 15χρονη καριέρα του Παναγιώτη με την «Παρτιζάν», και με την Εθνική Ομάδα της Αλβανίας, ως επιθετικός, φορώντας την φανέλα με τον αριθμό 10. Εξαιρετικός ποδοσφαιριστής παγκόσμιας κλάσης που προκαλούσε μεγάλες συγκινήσεις, καταρτισμένος επιθετικός, εξαίρετος στα ξεσπάσματα του με την μπάλα, ελισσόταν μέσα σε λίγα τετραγωνικά μέτρα, είχε άριστη αντίληψη του, δυνατό σουτ, ξαφνικά και ανεπάντεχα για τους αντίπαλους, που σε πολλές περιπτώσεις έπιανε στον ύπνο την άμυνα και τον τερματοφύλακα.

Μολονότι που δεν ήταν πολύ ψηλόσωμος, ήταν άριστος στο ψηλό παιχνίδι. Η επαναφορά της μπάλας από την πλάγια γραμμή με τα χέρια ήταν σχεδόν ισοδύναμη όπως με τα πόδια, ζητούσε συνεχώς τη μπάλα από τους συμπαίχτες του σε άδειους και επικίνδυνους για τον αντίπαλο χώρους. Γνωρίζοντας το ταλέντο του Παναγιώτη, οι προπονητές συμβούλευαν τον ποδοσφαιριστή που θα τον μάρκαρε να μη τον χάσει ποτέ από τα μάτια του, γιατί ήταν τρομερά "επικίνδυνος" για την αντίπαλη εστία και μπορούσε να σκοράρει ανά πάσα στιγμή και με οποιονδήποτε τρόπο. Το γονάτισμα που προκάλεσε ο Παναγιώτης ενάντια του μεγάλου Σιουλτς (ταλαντούχος και απέραστος αμυντικός της Εθνικής Γερμανίας) στο στάδιο «Κεμάλ Στάφα» το Δεκέμβριο του 1967 (Αλβανία - Δυτ. Γερμανία, για τα προκριματικά του Παγκοσμίου κυπέλλου), φωτογραφήθηκε σχεδόν από όλους τους ρεπόρτερ και η φωτογραφίες της στιγμής αυτής δημοσιεύτηκαν σε πολλές αθλητικές και μη αθλητικές εφημερίδες εντός και εκτός Αλβανίας. Οι τρίπλες του Παναγιώτη στο γήπεδο συνοδεύονταν με δυνατά χειροκροτήματα στο στάδιο, όχι μόνο από τους φανατικούς φίλαθλους της ομάδας του, αλλά και από την αντίπαλη ομάδα. Όταν έβγαινε στο στάδιο η ομάδα «Παρτιζάν», ή η Εθνική Ομάδα της Αλβανίας, ο Παναγιώτης σχεδόν έβγαινε τελευταίος και με την παρουσίαση του στο στάδιο τα χειροκροτήματα πολλαπλασιάζονταν, γιατί αυτός ήταν το «κλειδί» της ομάδας και οι φίλαθλοι τον ζητούσαν να είναι με κάθε τρόπο στο γήπεδο. Έτσι τον θυμάμαι κι εγώ τον Παναγιώτη, φοιτητήτς τότε. Κοκορευόμουν μπροστά στους φίλους μου ότι αυτός ο μεγαλοφυής αστέρας του ποδοσφαίρου είναι από το αγαπημένο μου χωριό, το Ελευθεροχώρι.

Με την κόκκινη φανέλα της Παρτιζάν με τον αριθμό 10, ο Παναγιώτης ήταν ο «πρωτεργάτης» της ομάδας, η οποία στα χρόνια όπου αγωνιζόταν ο Παναγιώτης, αναδείχθηκε 4 φορές πρωταθλήτρια Αλβανίας και κατέκτησε 6 φορές Κύπελλο. Το 1970 η Παρτιζάν κατέκτησε το Βαλκανικό Κύπελλο. Ήμουν παρόν στο στάδιο «Κεμάλ Στάφα» στα Τίρανα, όταν ο εκφωνητής από το μεγάφωνο έδινε τα αποτελέσματα της διερεύνησης «11-α της ιστορίας του αλβανικού ποδόσφαιρο», μετά τα 10 ονόματα των καλύτερων ποδοσφαιριστών , έκανε με μια αρκετή διακοπή και μετά με μια δυνατή και ηχηρή φωνή, είπε το όνομα του Παναγιώτη Πάνο, τραντάζοντας το στάδιο από τα χειροκροτήματα. Εγώ για μια στιγμή, από την μεγάλη χαρά μου, έχασα τον έλεγχο και δίχως αυτογνωσία άρπαξα το καπέλο από το κεφάλι ενός στρατιωτικού που βρίσκονταν μπροστά μου, αλλά γρήγορα ήρθα στα συγκαλά μου, δεν το πέταξα στο γήπεδο, αλλά του το έβαλα ξανά στο κεφάλι και φυσικά του ζήτησα συγνώμη, δείχνοντας την δικιά μου μόρφωση ως έλληνας ομογενής.

Οι αξιολογήσεις για τον Παναγιώτη ως ποδοσφαιριστής ήταν πολλές. Έχει ανακηρυχθεί ο καλύτερος αθλητής το 1960 και 1961, πέντε φορές νικηφόρος των βραβείων «οι πέντε καλύτεροι αθλητές της χρονιάς». Έχει πάρει επίσης το βραβείο «Naim Frasheri», το ανώτατο βραβείο της Αλβανικής Δημοκρατίας «Η τιμή του έθνους» και τον τίτλο «Επίσημος Πολίτης» του Δελβίνου. Είναι από τους λίγους αθλητές της Αλβανίας που έχει τον τίτλο «Mjeshter i merituar i sportit» (Αριστοτέχνης του αθλητισμού).

Η συνεισφορά του Παναγιώτη Πάνου στο ποδόσφαιρο ήταν αρκετά μεγάλη και στις διεθνής δραστηριότητες. Με την εθνική ομάδα της Αλβανίας αγωνίστηκε 25 φορές, ενώ καταγράφονται 80 συμμετοχές σε διεθνές αναμετρήσεις με την Παρτιζάν στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, Κύπελλο Κυπελλούχων, Kύπελο UEFA, Βαλκανικό Κύπελλο κλπ.

Φυσικά σε αυτό το ταπεινό άρθρο, βασιζόμενο στη δικιά μου μνήμη και στα στοιχεία που έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς για την ζωή και το έργο του Παναγιώτη, δεν μπορούμε να περιγράψουμε όλα τα επιτεύγματα που έχει πραγματοποιήσει ο γίγαντας του ποδοσφαίρου, από την ελληνική μειονότητα ούτε τις απερίγραπτο θέαμα που έχει προσφέρει στο γήπεδο. Η λαϊκή συμπάθεια είχε φθάσει στην κορυφή, τόσο που όλοι οι ποδοσφαιρόφιλοι σχεδόν πάντα ζητούσαν να φορέσουν την κόκκινη φανέλα που φορούσε μέχρι στο τέλος της καριέρας το ως ποδοσφαιριστής ο Παναγίωτης Πάνος. Φυσικά το άρθρο αυτό θα ερεθίσει τη μνήμη πολλών καλοθελητών του, απλών ανθρώπων, φίλαθλων, διανοούμενων ή μη, συνομήλικων του και να ξαναφέρουν στη μνήμη τους τις λαμπρές εκείνες μέρες όπου ο Παναγιώτης μεσουρανούσε στα γήπεδα και ξεσήκωνε τα πλήθη με τις απίστευτες φιγούρες και το θέαμα που προσέφερε.

Στην τελετή αποχώρησής του από τα γήπεδα, το Μάιο του 1975, το ίνδαλμα του αλβανικού ποδοσφαίρου, έκανε το γύρο του θριάμβου στο στάδιο «Κεμάλ Στάφα», συνοδευμένος από τον εξάχρονο γιο του με μια ανθοδέσμη στα χέρια, χειροκροτούμενος από χιλιάδες φίλαθλους στις εξέδρες του σταδίου, πολλοί από τους φίλους του, μαζί με αυτούς κι εγώ, δεν μπορέσαμε να συγκρατήσουμε τα δάκρυά μας από τη συγκίνηση. Μετά ο Παναγιώτης συνέχισε την συμβολή του στο ποδόσφαιρο, ως προπονητής και βοηθός προπονητή για μερικά χρόνια, αν και σεμνή αυτή η συμβολή.

Παντρεύτηκε τη σύζυγό του Ρεμπέκα, με την οποία απέκτησαν 2 παιδιά, το γιο του Λέντιο, ο οποίος έγινε ποδοσφαιριστής και αγωνίστηκε με την Παρτιζάν και αργότερα σε ελληνικές ομάδες, την κόρη του Νερτίλια, η οποία είναι μόνιμος κάτοικος της Φλόριντα των ΗΠΑ και η μεγάλη αγάπη που της είχε ανάγκαζε τον Παναγιώτη να ταξίδευε εκεί συχνά. Εκεί μακριά στην Φλόριντα των ΗΠΑ στις 19 Ιανουαρίου 2010 άφησε την τελευταία του πνοή ο μεγάλος αυτός μάγος της μπάλας. Στην νεκρώσιμη τελετή που έγινε στα Τίρανα μετά από λίγες μέρες, μαζί με τον συγχωριανό μου και στενό μου φίλο Αναστάσιο Ντούρο και μερικούς άλλους ελευθεροχωρίτες που κατοικούν στα Τίρανα, στα εκατοντάδες στεφάνια και ανθοδέσμες, τοποθετήσαμε κι εμείς ένα στεφάνι με την επιγραφή στη μητρική μας γλώσσα «Στον αξέχαστο Παναγιώτη Πάνο, από τους ελευθεροχωρίτες των Τιράνων».

Ο Παναγιώτης ήταν και θα παραμείνει παιδί της ελληνικής μειονότητας της Αλβανίας και καθένας από εμάς έχει το δικαίωμα να παινευτεί, ασπάζοντας ολίγην από τη δική του λάμψη και δόξα. Οι ελευθεροχωρίτες και κακοδικιώτες, δύο «δίδυμα» χωριά στο βόρειο άκρο της ελληνικής μειονότητας του Δελβίνου, χωριά των άνω από 200 διανοούμενων, ιατρών, αεροπόρων, μηχανικών, νομικών, καθηγητών, διευθυντών κεντρικών ιδρυμάτων, στρατιωτικών, πολιτικών, βουλευτών και μέχρι υπουργών, και όλοι οι έλληνες τις Αλβανίας, έχουν ένα ίνδαλμα με το οποίο μπορούν να καμαρώνουν.

Αυτός λοιπόν είναι ο Παναγιώτης Πάνος, θρύλος του αλβανικού αθλητισμού, τιμή και δόξα του Ελευθεροχωρίου.

Σελίδα στο wikipedia.com: https://en.wikipedia.org/wiki/Panajot_Pano

Επιμέλεια: Αντρέας Τσέκος

Συντάχθηκε: 30 Απριλίου 2014, 11:53